|
|
|
Schenkingen
en Legaten
Aanvaarding,
Definitief
De
schenkingen worden definitief aanvaard en de legaten worden aanvaard door de
kerkraad.
Toepassing artikel 37 van het Decreet
Aanvaarding,
Voorlopig
De
schenkingen bij akte onder levenden worden altijd voorlopig aanvaard door de
penningmeester overeenkomstig de bepalingen van de wet van 12 juli 1931.
Toepassing artikel 36 van het Decreet
Bezwaar
Belanghebbenden kunnen tegen de aanvaarding van een legaat bezwaar
indienen.
Er kunnen slechts bezwaren worden ingediend
betreffende de legaten, dit is de overdracht van eigendom opgenomen in een
testament of laatste wilsbeschikking. Voor schenkingen is geen decretale
bezwaarprocedure voorzien. Indien de schenking betwist wordt, kan slechts een
burgerlijke procedure ingesteld worden.
Toepassing artikel 38 van het Decreet
Bezwaar,
Termijn
De bezwaren moeten worden ingediend bij de
Vlaamse Regering binnen een termijn van 30 dagen nŕ de beslissing van
aanvaarding van de kerkraad. De beslissing van aanvaarding moet echter mits een
aangetekend schrijven betekend worden om uitwerking te krijgen. De
bezwaartermijn begint te lopen vanaf de dag na de dag van de afgifte ter post
van de aanvaarding. Let wel! Het bezwaar moet niet bij aangetekend schrijven
worden verstuurd naar de Vlaamse Regering. Maar de bezwaarindiener moet zich
verzekeren van alle middelen om zijn bezwaar te staven en om bepaalde termijnen
te doen lopen.
Toepassing artikel 38 van het Decreet
Bezwaar,
Behandeling door Vlaamse Regering
De Vlaamse Regering beschikt over een termijn
van 50 dagen te rekenen vanaf de dag na de dag van ontvangst van het bezwaar.
Het besluit tot geheel of gedeeltelijk behoud van het legaat of de afwijzing
ervan moet aan de bezwaarindiener toegestuurd worden uiterlijk bij het
verstrijken van de termijn. Indien de Vlaamse Regering niet beschikt, dan wordt
de klacht van de bezwaarindiener geacht correct te zijn en wordt er definitief
gevolg aan gegeven. Opnieuw wordt de vorm waarmee het besluit wordt meegedeeld
niet decretaal omschreven.
Toepassing artikel 38 van het Decreet
Burgerlijk
wetboek, Aard
De aard van de schenking is niet omschreven,
maar het meestal zijn het lichamelijke goederen of rechten (titels) die
lichamelijke goederen of intellectuele rechten vertegenwoordigen. Gelden zijn
roerende lichamelijke goederen.
Burgerlijk
wetboek, Bekwaamheden
De grote voorwaarde echter is dat de schenker en
de begunstigde wettelijk in staat moet zijn om te schenken of te ontvangen. Aan
de bepalingen opgenomen in Burgerlijk
wetboek, Boek 3, Titel II, Hfdst. II, Bekwaamheid om te beschikken of te
verkrijgen bij schenking onder levenden of bij testament, art. 901- 912 moet voldaan worden.
In het bijzondere moet de schenker bekwaam zijn
om te schenken of te legateren en de begunstigde om te ontvangen of aan te
nemen [zie BW, art. 902 e.v.].
Burgerlijk wetboek,
Definitie
Een schenking onder de levenden is een akte waarbij de schenker zich
dadelijk en onherroepelijk van de geschonken zaak ontdoet, ten voordele van de
begiftigde die ze aanneemt [zie BW, art. 894].
Een testament is een akte waarbij de erflater, voor de tijd dat hij
niet meer in leven zal zijn, over het geheel of een deel van zijn goederen
beschikt, en die hij kan herroepen [zie BW, art. 895].
Burgerlijk wetboek, Goede zeden
Zoals voor alle burgerlijke akten, zullen
voorwaarden die strijdig zijn met de wet of de goede zeden, ofwel de
aanvaarding van schenkingen, legaten en stichtingen onmogelijk maken, ofwel als
niet bestaande worden beschouwd. De aanvaarding is onmogelijk wanneer de
onwettige of ongeoorloofde voorwaarde als essentiële voorwaarde of als enig
mogelijke bestemming geformuleerd werd.
De voorwaarde wordt als
onbestaande beschouwd wanneer zij niet als exclusief bedoeld werd en hetgeen dat
geschonken wordt ook op een andere wijze zinvol kan aangewend worden (bvb. de
schenking van een huis onder de voorwaarde dat het niet mag verhuurd worden aan
vreemdelingen). Het gaat hier over een ongeoorloofde voorwaarde. Het huis kan
echter wel aanvaard worden, maar de ongeoorloofde beperking moet als niet
bestaande worden beschouwd. Het huis kan aan iedereen verkocht of verhuurd
worden.
Burgerlijk wetboek, Kenmerken
Er kan een dubbel onderscheid gemaakt worden: een schenking kan in
principe niet herroepen worden [zie echter BW, art. 953
e.v.], een legaat wel. Een schenking gaat in principe onmiddellijk in;
een legaat gaat slechts in na het vervullen van de opschortende voorwaarde: het
overlijden van de erflater.
Burgerlijk wetboek, Onroerend goed
Indien een onroerend goed
wordt geschonken, moet een openbare ambtenaar tussenkomen, meestal is dit een
notaris.
De voor hypotheek vatbare
schenking, de overdracht van eigendom van onroerende goederen en de aanvaarding
moeten daarenboven overgeschreven worden bij de bevoegde Hypotheekbewaarder [zie BW, art. 939]. Indien niet, dan is de schenking
niet-tegenstelbaar, tenzij aan de schenker of aan degenen die belast zijn om te
doen overschrijven of hun rechtverkrijgenden [zie BW,
art. 941].
Voor
hypotheek zijn alleen vatbaar:
1° onroerende
goederen die in de handel zijn (art. 45, Hyp.W);
2° rechten
van vruchtgebruik, erfpacht en opstal, op diezelfde goederen gevestigd, zolang
die rechten duren (art. 45, Hyp.W);
3° zee- en
binnenschepen (Wkh., boek II, art. 3, 11, 25, 27,
272 en 272bis)
Burgerlijk
wetboek, Vormvoorwaarden Definitieve aanvaarding
De definitieve aanvaarding van een schenking en
/ of de aanvaarding van het legaat is aan vormvoorwaarden gebonden. Ze wordt
gedaan bij aangetekend schrijven aan de schenker of mits authentieke akte
verleden door de notaris bij een legaat. Daarenboven moeten de akten
geregistreerd worden om tegenstelbaar te zijn aan derden. Onroerende
schenkingen of legaten moeten ook worden overgeschreven bij de hypotheekbewaarder.
Infra, Vormvoorwaarden Schenking
Burgerlijk
wetboek, Vormvoorwaarden Schenking
De schenking is onderworpen aan vormvoorwaarden:
ze moet gedaan worden bij akte en ze moet ook geschat worden [zie BW, art. 948]. Dit wil zeggen dat een geschrift de basis moet vormen van
de overdracht van eigendom. Alleen de notariële akte is toegelaten [zie BW, art. 931].
Een schenking is maar compleet, wanneer ze
aanvaard wordt. Opnieuw zijn vormvoorwaarden opgelegd [zie BW, art. 932 e.v.] onder andere de betekening van de aanvaarding aan de
schenker of een authentieke akte wanneer het onroerende goederen betreft.
Identificatie
De schenkers en de kerkfabriek moeten gedegen
geďdentificeerd zijn of identificeerbaar zijn
Kerkraad
Schenkingen en legaten worden aanvaard door de
kerkraad. Wat de schenkingen aangaat, is er een getrapte aanvaarding, namelijk
de voorlopige aanvaarding door de penningmeester [zie Decreet, art. 36] en de
definitieve door de kerkraad. Er zijn geen termijnen van aanvaarding
voorgeschreven. Maar de termijn moet redelijk zijn voor alle partijen.
Toepassing artikel 37 van het Decreet
Legaten
De legaten zijn aan dezelfde voorwaarden
gebonden als de schenking. Legaten onderscheiden zich van de schenkingen door
hun manier van vestiging, namelijk door middel van een beschikking in een
testamentaire akte of laatste wilsbeschikking. Deze akten zijn op hun beurt aan
voorwaarden verbonden die opgesomd zijn in het Burgerlijk wetboek, Boek 3, titel II, Schenkingen onder
levenden en testamenten.
Onderscheid
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen
schenkingen onder levenden [zie
Decreet, art. 36] en legaten bij
overlijden [zie Decreet, art. 37].
Onderzoek
Om het onderzoek naar de titel van overdracht te
kunnen doen, wordt de schenking onder levenden eerst voorlopig aanvaard door de
penningmeester. Nadat de juistheid en de correctheid van de akte, zowel naar
vorm, als naar inhoud, is onderzocht, dan aanvaardt de kerkraad de schenking
definitief.
Toepassing artikel 36 van het Decreet
Opbrengsten en Ontvangsten
De opdracht van de kerkfabriek is duidelijk afgebakend in art. 4 van
het decreet van 7 mei 2004. Enerzijds, kan een kerkfabriek krachtens het
principe van de specialiteit slechts schenkingen, legaten of stichtingen
aanvaarden die passen binnen de haar toegekende bevoegdheid, zo o.m. voor de
ondersteuning van de beoefening van de eredienst, voor eucharistievieringen,
voor bepaalde godsdienstige intenties of voor de zielenrust van overledenen,
alsook voor het onderhoud, het herstel of de nieuwbouw van kerken.
Anderzijds komen
dergelijke schenkingen, legaten en stichtingen ten voordele van andere openbare
instanties die hiertoe niet bevoegd zijn (bv. gemeente of OCMW) door dit
specialiteitprincipe toe aan de kerkfabrieken.
Toepassing artikel
51 van het Decreet
Opname
in de Inventaris
De legaten en de stichtingen
worden afzonderlijk in de inventaris vermeld.
Toepassing artikel
35 van het Decreet
Rechten
en Taksen
Sommige overdrachten zijn onderworpen aan
rechten en taksen (bv. de successierechten die rusten op het legaat). Deze
rechten en taksen zijn een last van de schenking en moeten betaald worden door
de aannemer. Bij de overweging of een schenking definitief zal aanvaard worden,
moet met dit economisch gegeven rekening worden gehouden.
Toepassing artikel 36 van
het Decreet
Verplichtingen uit Stichtingen
Verplichtingen vloeien
dikwijls voor uit stichtingen. Het zijn de (positieve) daden die een
kerkbestuur moet stellen als een aan een stichting verbonden voorwaarde
Toepassing artikel
51 van het Decreet
Voorbeeld
Een erflater overlijdt op 12.07 en laat aan een
kerkfabriek een som geld na onder de vorm van aandelen. De aandelen moeten
geďnventariseerd en tegen geld gewaardeerd worden. De kerkraad aanvaardt en
betekent zijn beslissing mits een aangetekend schrijven aan de erfgenamen van
de erflater op 28.07. De bezwaartermijn begint te lopen vanaf 29.07. Het einde
van deze termijn is voorzien op 29.08. Een erfgenaam dient op 16.08. bezwaar
in. De Vlaamse Regering ontvangt het bezwaar op 20.08. De besluittermijn begint
op 21.08 en loopt op 11.10 om 24 uur af. Indien de Vlaamse Regering zijn
besluit niet meedeelt aan de bezwaarindiener, de betrokken kerkfabriek, de
gemeenteoverheid als eerste toezichthouder en het erkend representatief orgaan
(de bisschop) ten laatste op 11.10, dan wordt er geacht dan het bezwaar terecht
is en wordt het legaat vernietigd tot beloop van de waarde die de
bezwaarindiener in zijn klacht heeft vermeld.
©
PéDéWé 01.2009 Hoewel de teksten hoofdzakelijk gebaseerd zijn op wetteksten,
decretale verordeningen en omzendbrieven, is de interpretatie die er aan wordt
gegeven een persoonlijk standpunt dat noch de Vlaamse Regering en haar
administratie(s), noch de burgerlijke overheden en haar administratie(s), noch
de kerkelijke overheid en haar instelling(en) verbindt.