In gevallen van dringende spoed die voortvloeien uit niet te voorziene omstandigheden, mogen de voorzitter en de secretaris van de raad, die samen optreden, op eigen initiatief de wijze van gunnen en de voorwaarden van een opdracht vaststellen en de opdracht gunnen. De voorzitter en de secretaris, die samen optreden, moeten de raad daarvoor niet vooraf om een delegatie vragen: ze bezitten een eigen bevoegdheid hierover, ongeacht het bedrag van de opdracht [zie Decreet, art. 39 en 40].

Het speelt evenmin een rol of de opdracht gefinancierd moet worden door kredieten die op de gewone begroting zijn ingeschreven, dan wel door kredieten die op de buitengewone begroting zijn ingeschreven. De voorzitter en de secretaris zijn wel verplicht om de raad tijdens de eerstvolgende vergadering van hun beslissing op de hoogte te brengen en te melden dat er zich inderdaad een onvoorzienbare situatie heeft voorgedaan die tot spoedeisend optreden noopte. De raad heeft hier geen zeggenschap over. Hij neemt akte van de beslissing die de voorzitter en de secretaris, die samen optreden, getroffen hebben en hoeft die niet te bekrachtigen. De beoordeling van de concrete omstandigheden in het licht van laatstgenoemde voorwaarde behoort tot de bevoegdheid van de voorzitter en secretaris, die samen optreden, onder controle echter van de toezichthoudende overheid [zie Omzendbrief BA 2005/01 dd 25.02.2005, Littera G].

Bij de beoordeling van de concrete omstandigheden door de toezichthoudende overheid moet slechts aan één voorwaarde voldaan worden: er is spoed vereist bij de uitvoering van werken om het patrimonium in stand te voldoen. Deze voorwaarde is voldoende: noch de 10 procent meer regel, noch de oorsprong van de aan te wenden middelen (gewone of buitengewone kredieten), noch het te besteden bedrag zijn belangrijk. Deze voorwaarde is noodzakelijk: werken die geen spoed vereisen, moeten wel onderworpen worden aan de kerkraad.

De voorzitter en de secretaris moeten tekst en uitleg verschaffen over hun samen genomen beslissing op de eerstvolgende vergadering van de kerkraad. Maar hun beslissing is niet voor betwisting vatbaar door de overige leden van de kerkraad: zij nemen er slechts akte van. De toezichthoudende overheid (gemeente, provincie, Vlaamse Regering) echter kan wel de spoedeisende aard van de omstandigheden onderzoeken, beoordelen en eventueel sanctioneren.

Ogenschijnlijk is geen bestraffing van de aangenomen houding door de voorzitter en secretaris mogelijk, dan de vraagstelling naar de opportuniteit van de genomen beslissing. Wat echter de financiële en administratieve verantwoordelijkheid aangaat, kunnen toch kanttekeningen worden gemaakt.

Het algemeen administratief toezicht voorziet in een schorsings- en vernietingstoezicht op de beslissingen van de kerkraad, evenals op de beslissingen van de voorzitter en de secretaris van de raden die voor overheidsopdrachten samen optreden.

De uitvoerbaarheid van de besluiten van de raad kan door het college van burgemeester en schepenen geschorst worden als het gemeentelijk belang en in het bijzonder de financiële belangen van de gemeente geschaad worden [zie Decreet, Art. 58, § 1, 1^ste en 2^de lid]. De provinciegouverneur kan eveneens de uitvoering schorsen als het besluit de wet schendt of het algemeen belang schaadt [zie Decreet, Art. 58, § 2, 1^ste lid].

De besluiten van de voorzitter en de secretaris van de raad, die samen optreden bij overheidsopdrachten, kunnen ook geschorst en vernietigd worden op grond van dezelfde redenen die gelden voor de besluiten van de kerkraad. Omdat die besluiten niet worden opgenomen in de notulen, vangt de toezichttermijn van dertig dagen pas aan de dag na ontvangst van het door de toezichthoudende overheid opgevraagde dossier. Bovendien moet het schorsingsbesluit binnen voormelde termijn aan het bestuur van de eredienst en aan het centraal bestuur worden verstuurd. Die toezichttermijn kan niet gestuit worden.

De Vlaamse Regering [zie Decreet, Art. 59, 1^ste en 2^de lid] kan de voormelde besluiten van de voorzitter en de secretaris, die samen optreden, ook vernietigen binnen dezelfde termijn en om dezelfde redenen die gelden voor de besluiten van de kerkraad, dus wegens het schaden van het gemeentelijk belang, in het bijzonder de financiële belangen van de gemeente, het schenden van de wet of het schenden van het algemeen belang. De termijn waarbinnen de Vlaamse Regering kan optreden, kan niet worden gestuit [zie Omzendbrief BA 2005/01 dd 25.02.2005, Littera I].

De goedkeuring van de jaarrekening houdt altijd de goedkeuring van de beslissingen in spoedvereisende zaken genomen door de voorzitter en de secretaris in.